.png)
Jasne zasady i stabilne źródło finansowania – nowa odsłona programu Czyste Powietrze już wkrótce
31 marca 2025 r. ruszy nabór wniosków w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze. Dzięki reformie programu ukierunkowano pomoc na osoby szczególnie narażone na ubóstwo energetyczne, uszczelniono zasady dofinansowań, wzmocniono rolę gmin w programie przez powierzenie im roli operatorów. Budżet programu został zasilony 10 mld zł bezzwrotnych dotacji ze środków Funduszu Modernizacyjnego.
- Pracując nad reformą programu Czyste Powietrze kierowaliśmy się trzema kluczowymi priorytetami –przede wszystkim walką z ubóstwem energetycznym przez realne wsparcie dla najbardziej potrzebujących. Naszym celem było także wyeliminowanie tzw. rachunków grozy przez wprowadzenie obowiązkowego standardu energetycznego budynku i racjonalizację wydatków, tak, by nie dochodziło do nadużyć – powiedziała Paulina Hennig-Kloska, ministra klimatu i środowiska.
- Dzisiaj prezentujemy nową odsłonę programu Czyste Powietrze – efekt determinacji, ciężkiej pracy i szeroko zakrojonych konsultacji z ekspertami oraz przedstawicielami społeczeństwa. Była to długa droga, ale dzięki podjętym reformom zapewniamy, że program stanie się bardziej efektywny, uczciwy i dostępny dla tych, którzy najbardziej go potrzebują i dofinansowanie trafi tam, gdzie jest najbardziej potrzebne, a pieniądze publiczne będą wydawane mądrze i transparentnie – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
- Program Czyste Powietrze jest największym przedsięwzięciem, jakie realizuje NFOŚiGW we współpracy z WFOŚiGW – mówi Stanisław Mazur, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. - Nasz Fundusz jako odrębna, niezależna jednostka, zajmuje się przyjmowaniem, rozpatrywaniem, rozliczaniem wniosków o dofinansowanie i wypłatą środków w programie na terenie województwa lubelskiego – dodaje.
Co nowego w programie?
Obowiązkowe potwierdzenie standardu energetycznego przed i po inwestycji.
Warunki najwyższego dofinansowania uzależnione od kryterium dochodowego i standardu energetycznego budynku.
Ogólnopolski system operatorów - bezpłatne wsparcie dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. Operatorzy programu bezpłatnie pomogą osobom o najniższych dochodach na ścieżce dofinansowania, realizacji przedsięwzięcia i jego rozliczenia. Operatorami w pierwszej kolejności będą gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
Racjonalizacja wydatków - maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych, w tym limity dotacji jednostkowych na m2 powierzchni ocieplenia.
Dla kogo program Czyste Powietrze?
Nowa odsłona programu skierowana jest do osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.
Na jeden budynek lub lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz.
Dotacja jest wypłacana przez WFOŚiGW w całości lub w maksymalnie trzech częściach. Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do 31.12.2020 r. Dopuszcza się pozostawienie kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne, ale pod warunkiem, że spełniają wymagania ekoprojektu oraz docelowe wymogi uchwał antysmogowych obowiązujących na danym terenie oraz nie są głównym źródłem ogrzewania.
Wyższe progi dochodowe
Program zakłada trzy poziomy dofinansowania według progów dochodowych w gospodarstwie domowym, które zostały podwyższone.
Poziom najwyższy – do 100% kosztów kwalifikowanych netto – obowiązuje przy średnim miesięcznym dochodzie do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub do 1 800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym, oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku określonych w programie (tj. zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego). Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie dwunastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m2 rocznie.
Poziom podwyższony – do 70% kosztów kwalifikowanych netto – obowiązuje przy miesięcznym dochodzie do 2 250 zł na osobę lub 3 150 zł w gospodarstwach jednoosobowych. Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Poziom podstawowy – dotacja do 40% kosztów kwalifikowanych netto – jest dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł.
Warto przypomnieć, że podatek od towarów i usług (VAT) nie jest kosztem kwalifikowanym, zatem jego koszt będzie ponosił zawsze beneficjent.
Potwierdzony standard energetyczny domu
W ramach programu wprowadzono ponadto wymóg obowiązkowego potwierdzenia standardu energetycznego budynku – zarówno przed przeprowadzeniem inwestycji, jak i po. Mają do tego posłużyć:
przed realizacją przedsięwzięcia – audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny (określą, jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania),
po realizacji przedsięwzięcia – świadectwo charakterystyki energetycznej (potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania).
Oba te dokumenty muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej (wykaz Ministerstwa Rozwoju i Technologii na stronie: rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych), powinny być poprzedzone wizytą w domu. Na audyt i świadectwo można również pozyskać dotację z programu Czyste Powietrze – łącznie do 1 600 zł.
Operator. Kto to, komu i w czym może pomóc?
W ramach reformy wprowadzono ogólnopolski system operatorów. Operatorzy będą bezpłatnie wsparć beneficjenta krok po kroku, od podjęcia decyzji o dofinansowaniu, przez realizację przedsięwzięcia aż do jego zakończenia i rozliczenia. Najwyższy poziom dofinansowania będzie dostępny tylko przy wsparciu operatora. Podobna sytuacja dotyczy dotacji z prefinansowaniem. W przypadku poziomu podwyższonego będzie to opcja do wyboru.
W pierwszym etapie operatorami będą gminy i WFOŚiGW, w kolejnym również inne podmioty. Nabór na gminnych operatorów rozpoczął się 7 marca. Za swoją pracę operatorzy dostaną ryczałtowe wynagrodzenie – 1700 zł za każdego skutecznie obsłużonego beneficjenta.
Prefinansowanie na nowych zasadach
Prefinansowanie (zaliczka) w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze możliwe jest tylko przez operatora i tylko w najwyższym oraz podwyższonym poziomie dofinansowania. Zaliczka wynosi do 35% i jest uwarunkowana przedłożeniem wraz z wnioskiem o dofinansowanie maksymalnie trzech umów z wykonawcami na realizację przedsięwzięcia. WFOŚiGW będzie wypłacał zaliczkę na konto wykonawcy na podstawie: dyspozycji beneficjenta, faktury zaliczkowej oraz listy sprawdzającej operatora, potwierdzającej spełnienie warunków programu.
Racjonalne wydatki
W nowym Czystym Powietrzu określone zostały maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych. Ograniczono także poziom dofinansowania do prac towarzyszących niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, ale niebędących jego głównym elementem. Wyznaczono limity dotacji jednostkowych na metr kwadratowy powierzchni ocieplenia stropów, podłóg i ścian oraz za okna.
Lista zielonych materiałów i urządzeń tzw. lista ZUM
Beneficjenci programu Czyste Powietrze mogą skorzystać z listy ZUM, która pomaga w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Lista ZUM jest obowiązkowa w przypadku wyboru: pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet. Obecnie na liście znajdują się tylko te pompy ciepła, które mają badania z europejskiego laboratorium, potwierdzające zadeklarowane przez producenta parametry urządzania.
Szczegółowe informacje o programie są dostępne na stronie: czystepowietrze.gov.pl/
Obowiązkowa lista ZUM
Przypominamy, że od 14 czerwca 2024 r. dotacja z programu „Czyste Powietrze” na pompę ciepła, kocioł zgazowujący drewno lub kocioł na pellet może być udzielona tylko wtedy, gdy urządzenie wpisane jest na listę zielonych urządzeń i materiałów (lista ZUM). Lista ZUM dostępna jest pod linkiem: https://lista-zum.ios.edu.pl/.
Szczegóły ws. zmian programu „Czyste Powietrze”: https://czystepowietrze.gov.pl/media/informacje-prasowe/nowe-zasady-w-programie-czyste-powietrze
PODSTAWOWE INFORMACJE O PROGRAMIE „CZYSTE POWIETRZE”
„Czyste Powietrze” to kompleksowy program, którego celem jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Narzędziem w osiągnięciu celu jest dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych przez beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania oraz beneficjentów uprawnionych do podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Program skierowany jest do osób fizycznych, które są właścicielami/współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w takim budynku lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
PROGRAM OBEJMUJE 3 GRUPY BENEFICJENTÓW:
- Podstawowy poziom dofinansowania - osoby, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł w tej grupie brany jest pod uwagę tylko dochód beneficjenta
- Podwyższony poziom dofinansowania - osoby, których przeciętny średni miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym nie przekracza:
- 1894 zł w gospodarstwie wieloosobowym
- 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym
3. Najwyższy poziom dofinansowania – osoby, których przeciętny
miesięczny dochód nie przekracza:
- 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym
- 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym
Aby uzyskać zaświadczenie o dochodach uprawniających do ubiegania się o podwyższoną lub najwyższą kwotę dofinansowania w ramach programu „Czyste Powietrze”, mieszkańcy gminy Fajsławice powinni zwrócić się do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Fajsławicach.
DO ZŁOŻENIA WNIOSKU W PROGRAMIE „CZYSTE POWIETRZE” NIEZBĘDNE SĄ:
- aktualny adres e-mailowy wraz z hasłem ( niezbędny do utworzenia konta na Portalu Beneficjenta oraz do złożenia wniosku )
- PESEL swój oraz współmałżonka/współmałżonki
- numer księgi wieczystej / dokument potwierdzający prawo własności budynku mieszkalnego (jeśli dla budynku lub nieruchomości gruntowej nie została założona księga wieczysta np. akt notarialny lub inny dokument potwierdzający prawo własności budynku )
- numer działki
- przybliżony rok budowy domu/ wystąpienia o pozwolenie na budowę
- powierzchnia całkowita budynku/lokalu mieszkalnego w m2
- wartość dochodu/rodzaj PIT
- numer rachunku bankowego do wypłaty dofinansowania
- w przypadku podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania zaświadczenie wydane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Fajsławicach zgodnie z art. 411 ust. 10g ustawy – Prawo ochrony środowiska, przez organ właściwy ze względu na adres zamieszkania wnioskodawcy, nie wcześniej niż 3 miesiące przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie, wskazujące przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy;
- jeżeli inwestycja została już rozpoczęta, data wystawienia pierwszej faktury;
- w przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego, liczba ha przeliczeniowych (najlepiej zabrać ze sobą decyzje podatkową, ponieważ tam widnieje taka informacja);
- w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w budynku/lokalu mieszkalnym, powierzchnia przeznaczona pod prowadzenie tej działalności
- w przypadku ubiegania się o dofinansowanie na termomodernizację budynku, liczba m2 okien, drzwi, materiałów budowlanych wykorzystanych do np. ocieplenia ścian.
W PUNKCIE KONSULTACYJNYM PROGRAMU CZYSTE POWIETRZE:
- Dowiesz się o Programie i zasadach składania wniosku o dofinansowanie
- Znajdziesz materiały informacyjne o Programie „Czyste Powietrze”
- Sprawdzisz, czy się kwalifikujesz do udziału w Programie
- Uzyskasz pomoc w zakresie przygotowywania wniosku o dofinansowanie
- Złożysz wniosek o dofinansowanie w wersji online i wersji papierowej
- Uzyskasz pomoc przy rozliczeniu przyznanego dofinansowania, poprawnym wypełnianiu wniosku o płatność oraz kompletowaniu wymaganych załączników
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT PROGRAMU „CZYSTE POWIETRZE” ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONACH:
Główna strona programu „Czyste Powietrze” – www.czystepowietrze.gov.pl
Kalkulator grubości izolacji – www.kape.gov.pl
Kalkulator dotacji – www.czystepowietrze.gov.pl/kalkulator-dotacji
DANE LICZBOWE DOTYCZĄCE STANU WDRAŻANIA PROGRAMU
„CZYSTE POWIETRZE” NA TERENIE GMINY FAJSŁAWICE NA DZIEŃ 31.12.2024R.:
- liczba złożonych wniosków o dofinansowanie – 249
- liczba zrealizowanych przedsięwzięć – 152
- sumaryczna kwota wypłaconych dotacji – 4 741 721,33 zł